Meer gesprekken over digitaal pesten in coronaperiode

Digitaal pesten; het is iets dat 25 jaar geleden nog helemaal niet bestond, maar momenteel is het een groot probleem. Het komt erg veel voor en in de coronaperiode is het alleen maar erger geworden. De scholen waren gesloten, maar kinderen en jongeren spraken elkaar wel online. Helaas gaat dat niet altijd op een leuke manier en ik vind het belangrijk om daar aandacht aan te besteden.

Kindertelefoon

Pesten gebeurt al lang niet meer alleen op school. Toen de scholen afgelopen april en mei gesloten waren als gevolg van de coronacrisis, registreerde De Kindertelefoon aanzienlijk meer gesprekken over digitaal pesten: 16,9% in april 2020 ten opzichte van 3,7% in april 2019 en 11,2% in mei 2020 vergeleken met 3,7% van diezelfde maand in 2019. Pesten stoppen doe je niet alleen, dat doe je samen met elkaar. Daarom is “Samen aan zet” dit jaar het thema van de Week Tegen Pesten. Ook dit jaar staat NPO Zapp van maandag 21 t/m vrijdag 25 september in het teken van deze bijzondere week met verschillende programma’s op televisie en online, zoals De Plaagmuur (EO) en de NOS Jeugdjournaal special over pesten.

Digitaal pesten

Volgens onderzoek van De Kindertelefoon zijn de gesprekken over digitaal pesten in april en mei 2020, dus tijdens de sluiting van de scholen door de coronacrisis, aanzienlijk toegenomen ten opzichte van het jaar ervoor. Zo gingen de gesprekken over pesten in april in 16,9% van de gevallen over digitaal pesten, vergeleken met 3,7% in diezelfde maand het jaar ervoor. In mei 2020 gingen 11,2% van de gesprekken over pesten over digitaal pesten, dit in tegenstelling tot 3,7% in mei 2019. Hoewel pesten en digitaal pesten vaak onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn (pesten op het schoolplein gaat online verder), is deze stijging opvallend. Verder blijkt uit onderzoek dat een aantal kinderen (steekproef) specifiek aangaf op te zien tegen het moment dat de scholen weer open zouden gaan in coronatijd en/of na de vakantie, omdat ze dan weer gepest zouden worden. Toen deze kinderen thuis kwamen te zitten hadden zij minder last van het pesten omdat ze niet naar school konden. De ‘back to school’ periode (september) is hiermee te vergelijken natuurlijk.

De Week Tegen Pesten op NPO Zapp

Nu veel kinderen elkaar tijdens de coronatijd niet hebben gezien, stimuleert de week om in de klas te bespreken hoe je met elkaar om wil gaan. Het thema van dit jaar is daarom ‘samen aan zet’: samen met de klas, de leerkrachten en de school zijn kinderen aan zet om ook na de coronaperiode thuis en de zomervakantie op een prettige manier met elkaar om te gaan. De themaweek sluit online en op tv aan bij de landelijke Week Tegen Pesten, een initiatief van stichting School & Veiligheid. Op zondag 20 september trapt NPO Zapp af met een special van het NOS Jeugdjournaal over pesten om 19.25 uur.

De Plaagmuur

Tijdens de Week Tegen Pesten is iedere schooldag om 17.50 uur het nieuwe EO-programma ‘De Plaagmuur’ op NPO Zapp te zien. Het is de opvolger van het met een Gouden Roos bekroonde programma ‘De Anti Pest Club’. Voor het zesde jaar op rij bezoekt Anne-Mar Zwart basisscholen waar pesten haast een normale gang van zaken is geworden. Anne-Mar houdt de kinderen een spiegel voor en stimuleert hen hun eigen (pest)verhaal op een briefje te schrijven en deze in de plaagmuur te stoppen. Samen denken de klasgenoten na over hoe ze het pesten voorgoed gedag gaan zeggen.

Anne-Mar: “Het sterke van De Plaagmuur vind ik dat de kinderen nu de kans krijgen om anoniem hun verhaal te delen. De klas gaat met elkaar in gesprek over de briefjes, maar vooraf bepalen de kinderen zelf of ze hun naam op hun briefje zetten of niet. Ook vind ik het erg mooi om te zien dat de kinderen samen nadenken over een oplossing.”

Online

Online gaat De Plaagmuur verder op Instagram. Kinderen zien een briefje met daarin een nare opmerking, een duw in de klas of een groepschat die ontspoord is met daarbij de vraag wat zij zouden doen in zo’n geval. Ook geeft Anne-Mar op Instagram en TikTok hulp bij hate comments, waarbij ze een fragment voorleest en haar reactie geeft. Soms heftige verhalen, gevolgd door praktische tips hoe kinderen met zulk gedrag om kunnen gaan. Ook zijn er op TikTok en in Instagram story’s sketches te vinden, waarmee de Week Tegen Pesten op een luchtige manier benaderd wordt. Ook krijgen kinderen te kans om voice-berichtjes in te sturen over hoe zijn een probleem rond pesten hebben opgelost of een situatie hebben verbeterd. De worden verwerkt in een inspirerende serie op Instagram en TikTok. Alle online video’s, afleveringen, verwijzingen naar hulpinstanties, tips voor leerlingen en docenten en de Zapp Heldengame zijn terug te vinden op zapp.nl/tegenpesten.

Zappbios

Ook zijn er tijdens de Week Tegen Pesten verschillende films te zien waarin pesten voorkomt:

Spijt (KRO-NCRV, woensdag 23 september, 15.30 uur) Kijk je de andere kant op als er iemand gepest wordt, of grijp je in? Jochem is het mikpunt van getreiter op school door het vriendenclubje van Sanne. Klassenleraar Tino neemt weinig actie en klasgenoot David ergert zich hieraan, maar durft er niks van te zeggen.

Storm (AVROTROS, zaterdag 26 september, 15.30 uur) Tijdens een storm redt Freddy een hond van zijn gewelddadige baas. Freddy weet zijn vader over te halen de hond te kopen van zijn gemene eigenaar, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Op ooghoogte (KRO-NCRV, zondag 27 september, 15.30 uur) Sinds de dood van zijn moeder woont de elfjarige Michael in een kindertehuis. Als Michael eindelijk zijn echte vader ontmoet, blijkt die zeer klein te zijn. Als de kinderen in het tehuis daar achter komen gaan ze Michael pesten. Een mooi vader-zoon verhaal en een pleidooi voor tolerantie.